بررسی وضعیت اچ‌آی‌وی/ایدز در جهان

گزارش سال 2013 برنامه مشترک سازمان ملل متحد در زمینه ایدز (UNAIDS )

   گزارش وضعیت اچ‌آی‌وی/ ایدز در جهان

·      در سال 2012 برآورد می‌شود 3/35 میلیون نفر (بین 8/38-2/32 میلیون نفر) در سراسر جهان با اچ‌آی‌وی زندگی می‌کنند.

·      از شروع اپیدمی بیماری حدود  75 میلیون نفر ( بین 89-63  میلیون نفر) به اچ‌آی‌وی مبتلا شده‌اند.

موارد جدید عفونت اچ‌آی‌وی در جهان

·         از سال 2001  موارد جدید عفونت‌ اچ‌آی‌وی 33 درصد کاهش یافته است.

·         در سال 2012 تعداد موارد جدید مبتلایان به اچ‌آی‌وی در سراسر جهان 3/2 میلیون نفر (بین 7/2-9/1 میلیون نفر) بوده در حالی که در سال 2001  تعداد موارد جدید مبتلایان به اچ‌آی‌وی 4/3  میلیون نفر ( بین7/3-1/3  میلیون نفر) گزارش شده است.

·         در فاصله سال‌های 2001 تا 2012 در بیش از 26 کشور جهان تعداد موارد جدید ابتلا به اچ‌آی‌وی در بالغین و نوجوانان 50 درصد یا  بیشتر کاهش داشته است.

·         از سال 2001 تاکنون، تعداد موارد جدید ابتلا به اچ‌آی‌وی در کودکان، 52 درصد کاهش نشان می‌دهد.

·      در سال 2001 تعداد موارد جدید اچ‌آی‌وی در کودکان،550 هزار نفر  (بین 620- 500 هزار نفر ) بوده است، در حالی که در سال 2012 تعداد موارد جدید اچ‌آی‌وی در کودکان به 260 هزار نفر (بین320-230 هزار نفر) کاهش یافته است.

مرگ مرتبط با ایدز در جهان

·      در سال 2012 تعداد مرگ‌های مرتبط با ایدز در مقایسه با حداکثر موارد مرگ‌ مرتبط با ایدز ثبت شده مربوط به  سال2005 ، 30 درصد کاهش نشان می دهد. 

·      تعداد مرگ‌های مرتبط با ایدز در جهان از 3/2 میلیون ( بین6/2-1/2 میلیون مرگ) در سال 2005 به 6/1 میلیون ( بین 9/1-4/1 میلیون مرگ) در سال  2012 رسیده است.

·      تخمین زده می‌شود که از شروع همه گیری بیماری تاکنون تعداد 36 میلیون نفر ( بین 42- 30 میلیون نفر) در جهان به علل  بیماری‌های مرتبط با ایدز فوت کرده‌اند.

دسترسی به درمان ضد رترو ویروسی

·      در سال 2012 حدود 7/9 میلیون نفر از افرادی‌که با اچ‌آی‌وی زندگی می‌‌‌کنند و ساکن کشورهای با درآمد کم یا متوسط هستند به درمان ضد رتروویروسی دسترسی داشتند.

·      این تعداد نشان می‌دهد که تنها 61 درصد از  واجدین دریافت درمان، مطابق دستورالعمل سال 2010 سازمان جهانی بهداشت و 34 درصد از واجدین دریافت درمان، مطابق دستورالعمل  سال 2013 تحت پوشش درمان قرار داشتند.

سل و ایدز

·         از سال 2004 مرگ‌های مرتبط با سل در افرادی‌که با اچ‌آی‌وی زندگی می‌‌‌کنند تا 36 درصد کاهش داشته است. سل یکی از علل  منجر به مرگ در افرادی است‌که با اچ‌آی‌وی زندگی می‌‌‌کنند.

سرمایه گذاری

·      در سال2012 برای پاسخ  ایدز  تنها 9/18 میلیارد دلار از همه منابع در دسترس بود، در حالی که تا سال 2015  برآورد  نیاز سالانه بین 24-22 میلیارد دلار است.

·      کشورهای با درآمد کم و متوسط در سال 2012  سرمایه گذاری‌های داخلی خود برای اچ‌آی‌وی را به میزان 53 درصد همه هزینه های مرتبط با ایدز افزایش دادند.

گزارش موارد ثبت شده HIV/AIDS  تا پایان  تابستان سال 1392 در جمهوری اسلامی ایران

بر اساس آمار جمع آوری شده از دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، تا تاریخ 1/7/1392 مجموعاً 27041 نفر افراد مبتلا به HIV/AIDS در کشور شناسایی شده اند که 89.3% آنان را مردان 10.7% را زنان تشکیل می‌دهند. تا کنون 5118 نفر مبتلا به ایدز شناسایی شده و 5471 نفر از افراد مبتلا فوت کرده اند.  9/45 درصد از مبتلایان به HIV درزمان ابتلا در گروه سنی 34-25 سال قرار داشته اند که بالاترین نسبت در بین گروه‌های سنی را به خود اختصاص می‌دهند.

علل ابتلا به HIV در بین کل مواردیکه از سال 1365 تا کنون در کشور به ثبت رسیده‌اند به ترتیب، تزریق با وسائل مشترک در مصرف کنندگان مواد (1/68 درصد)، رابطه جنسی (7/12 درصد)، دریافت خون و فراورده های خونی (9/0 درصد) و انتقال از مادر به کودک (2/1 درصد) بوده است. راه انتقال در 1/17% از این گروه نامشخص مانده است.

در مقایسه این آمار با مواردیکه ابتلا آنان در سال 1391 گزارش شده است، اعتیاد تزریقی 52 درصد،  برقراری روابط جنسی 2/33 درصد، و انتقال از مادر مبتلا به کودک 4/3 را تشکیل داده است.  در 11.4 درصد از موارد شناسایی شده در این سال راه انتقال نامشخص بوده و هیچ مورد جدید ابتلا از راه خون و فرآورده‌های خونی گزارش نشده است.

ایدز خاص افراد یا گروه های خاصی از جمعیت نیست و هر فردی در هر سنی می تواند به آن مبتلا شود  اگر از خود در برابر اچ‌آی‌وی محافظت نکند. راه‌های پیشگیری از ابتلای به آن عبارتند از:

·         خویشتن‌داری در زمان تجرد

·         وفاداری به همسر

·         استفاده از کاندوم در تماس جنسی با افراد مبتلا  و  افراد در معرض خطر ابتلا

·         پرهیز از مصرف مواد مخدر و یا محرک

·         پرهیز  از  استفاده از وسایل تیز و برنده مشترک مثل وسایل تزریق، تیغ اصلاح، سوزن خالکوبی

·         پیشگیری از ابتلا نوزاد به اچ‌آی‌وی  با مصرف داروهای ضد ویروس در طی دوران بارداری، به همراه سایر مراقبت های لازم برای مادران مبتلا

اچ‌ای‌وی در محیط بیرون از بدن و خون برای مدت زیادی زنده نمی ماند و براحتی از فردی به فردی دیگر منتقل نمی شود. هیچ کس از طریق معاشرت اجتماعی در معرض خطر ابتلا به اچ‌ای‌وی/ ایدز نیست و این ویروس از راه ارتباطات عادی روزانه، حتی با فرد مبتلا،  در منزل یا محیط کار ،انتقال نمی‌یابد. بنابر این دست دادن، روبوسی و در آغوش گرفتن، استفاده از ظروف غذاخوری مشترک، نیش حشرات، توالت و حمام مشترک، استخر، هیچ‌ یک از راه‌های انتقال اچ‌ای‌وی نیست. از این رو آنچه افراد را در معرض خطر قرار می‌دهد، رفتارهای پرخطر است، نه زندگی در کنار افراد مبتلا و بیمار. از ظاهر افراد نمی توان فهمید که آیا او به اچ‌ای‌وی مبتلا است یا خیر. تنها راه مطمئن برای تشخیص، انجام آزمایش اچ‌ای‌وی است که می تواند وجود ویروس در خون را معلوم کند. در صورتی که فردی نگران ابتلا به اچ‌ای‌وی است می تواند به مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری ( مراکز مشاوره ایدز) مراجعه کند در این مراکز علاوه بر آموزش، مشاوره و ارائه وسایل پیشگیری، آزمایش اچ‌ای‌وی به‌صورت رایگان انجام می‌شود و نتیجه آن چه مثبت و یا منفی در رازداری کامل به‌صورت محرمانه به فرد اطلاع داده می‌شود و اقدامات مشاوره‌ای لازم برای پیگیری‌های بعدی انجام می‌شود و در صورت تمایل تحت مراقبت و درمان قرار می‌گیرد. ارائه کلیه خدمات در این مراکز کاملا رایگان است. همچنین در این مراکز مشاوره حضوری و تلفنی توسط مشاورین دوره دیده و بصورت کاملا محرمانه انجام می‌شود. تلفن "مراکز مشاوره ایدز" را از 118 شهر خود دریافت کنید.

ü      از راه ارتباط جنسی نا سالم و محافظت نشده،

ü      از راه استفاده از سرنگ و سوزن آلوده به ویروس در معتادان تزریقی

ü      از راه انتقال خون و فراورده‌های خونی حاوی ویروس؛ درحال حاضر در کشورما تمامی خون‌های اهدائی توسط سازمان انتقال خون از نظر اچ‌ای‌وی و هپاتیت پالایش می‌شوند.

ü      از مادر مبتلا به نوزاد طی دوران  بارداری، زایمان و شیردهی

در این میان عوامل خطری وجود دارد که خطر ابتلا به اچ‌ای‌وی را بیشتر میکند که می‌توان به موارد زیراشاره کرد:

ü      استفاده از مواد محرک و روان‌گردان شبه امفتامینی که قدرت تصمیم‌گیری فرد را برای انتخاب رفتارهای سالم مختل می‌کند،

ü      تعدد شرکای جنسی

ü      وجود یک بیماری آمیزشی درمان نشده (با علائمی مانند زخم، ترشح و یا سوزش دستگاه تناسلی )