هپاتیت چیست ؟

کلمه هپاتیت (Hepatitis  ) به معنای التهاب کبد است. بسیاری از عوامل (از جمله داروها) می‌توانند این التهاب را ایجاد کنند اما به طور کلی، شایع‌ترین علت ایجاد هپاتیت در سراسر دنیا، «ویروس»ها هستند. هپاتیت یک بیماری عفونی شایع است که میلیونها نفر در سراسر جهان به آن آلوده     شده اند تخمین زده می شود که دو میلیارد نفر در سراسر جهان شواهدی از عفونت را با آزمایش خون نشان دهند، بطور متوسط ناقلین هپاتیت در ایران 3 درصد برآورد می شوند . طبق تعریف، اگر هپاتیت کمتر از 6 ماه طول بکشد آن را «هپاتیت حاد» و اگر بیشتر از آن به طول بینجامد آن را «هپاتیت مزمن» می‌گویند.

علائم بیماری هپاتیت :

علائم اولیه هپاتیت حاد ویروسی عبارتند از : احساس ناراحتی، خستگی، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، درد عضلانی، سردرد و یک تب خفیف. حتی گاهی این بیماری در ابتدا خود را با علایم سرماخوردگی نشان می‌دهد. افراد سیگاری مبتلا به هپاتیت حاد غالباً نسبت به سیگار تنفر پیدا می‌کنند. بعد از این دورة چند روزه «یرقان» یا «زردی» ایجاد می‌شود.

معمولاً همزمان با ایجاد زردی  ، حال عمومی بیمار بهبود یافته و حتی تب او قطع می‌شود. اما در واقع بیماری بهبود نیافته ، بلکه عوارض آن آشکار می‌شود. 

تشخیص بیماری :

 اندازه گیری آنزیمهای کبدی روش تشخیصی مناسبی برای تعیین علت زردی ( هپاتیت یا سایر علل مثل سنگ کیسه صفرا و کبدی تخریب شده و آنزیم‌های موجود در این سلول‌ها به مقدار زیادی وارد خون می شوند. بالا رفتن سطح این آنزیم‌ها در خون، نشان دهندة «هپاتیت» است.

هپاتیت‌ها چه فرقی با هم دارند؟

در بسیاری از موارد، ممکن است ابتلا به هپاتیت با ایجاد زردی همراه نباشد. به این ترتیب شخص ممکن است هیچ‌گاه متوجه بیماری خود نشود . در واقع، آنچه هپاتیت را به یک بیماری خطرناک تبدیل می‌کند، دو عارضه‌ای است که ممکن است برای هر بیماری پیش بیاید:

 1- هپاتیت برق آسا: یک درصد از بیماران مبتلا به هپاتیت حاد ویروسی به طور ناگهانی و در عرض چند روز، در واقع کبد خود را از دست می‌دهند. این آسیب، غیر قابل برگشت است و در این حالت، بیمار نیاز به پیوند کبد خواهد داشت.

2- هپاتیت مزمن: غیر از هپاتیت A   که تقریباً در هیچ موردی به صورت مزمن درنمی‌آید، سایر انواع هپاتیت‌ها می‌توانند مزمن شوند. سرانجام هپاتیت مزمن، نارسایی کبد است و مثل هپاتیت حاد، تقریباً هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد. گذشته از این، بعضی مبتلایان به هپاتیت، اگر چه ظاهراً بهبود می‌یابند اما به صورت «ناقل مزمن» در می‌آیند. این افراد، خود مشکلی ندارند اما آلوده کننده‌ جامعه و اطرافیان به حساب می‌آیند.

 هپاتیت مزمن تقریباً در پنج درصد از مبتلایان به هپاتیت B ایجاد می‌شود. اما این عارضه بیش از 40%مبتلایان به هپاتیت C  مشاهده می شود. ضمن این که آلودگی به ویروس‌ هپاتیت C، احتمال  مبتلا شدن به سرطان کبد را هم افزایش می‌دهد. به این ترتیب باید گفت هپاتیت C خطرناک‌ترین نوع هپاتیت است

 .. ) می باشد. در بیمار مبتلا به هپاتیت، سلول‌های

   راه انتقال :

از بین انواع هپاتیت های ویروسی شناخته شده هپاتیت   نوع A و  E از طریق آب و غذای آلوده منتقل می شوند      راه های عمده سرایت سایر انواع هپاتیت عبارتند از :

  1- تزریق خون و فراورده های آلوده آن

  2- استفاده از سرنگ های مشترک ، بخصوص در بین معتادان تزریقی

 3-  بکار بردن ابزار و وسایل آلوده( تیغ ریش تراش ، وسایل تاتو ، خالکوبی و ... )

  4- انتقال از مادر آلوده به جنین

 5- تماس جنسی  با افراد آلوده

شایع‌ترین راه انتقال هپاتیت C، تزریق خون آلوده است و تا قبل از این که خو‌ن‌های اهدایی از نظر آلودگی به  هپاتیت C غربالگری شوند، افراد بسیاری از این طریق به هپاتیت C مبتلا می‌شدند.

 اگر چه امروزه در همه جای دنیا، خون‌ها را از نظر آلودگی به ویروس‌های هپاتیت نوعC,B  و همین طور HIV  (ویروس ایدز) آزمایش می‌کنند، اما نباید فراموش کرد که هپاتیت فقط از طریق تزریق خون یا فرآورده‌های خونی منتقل نمی‌شود. بلکه تمام مایعات بدن یک فرد مبتلا به هپاتیت آلوده است و تماس با این مایعات می‌تواند به راحتی هر فردی را مبتلا کند. 

راههای پیشگیری :

آسانترین راه پیشگیری از بیماری هپاتیت رعایت نکات بهداشتی و در مورد هپاتیت B علاوه بر آن واکسیناسیون به موقع کودکان بر علیه بیماری است . فراموش نکنیم که فعلاً تنها راه پیشگیری از هپاتیت نوع C ،«مراقبت‌های رفتاری» است.